رازهای ناگفته درباره اولین دستگاه اسپرسو در ایتالیا

مقدمه

اسپرسو یکی از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین نوشیدنی‌های جهان است که میلیون‌ها نفر هر روز آن را می‌نوشند. اما کمتر کسی می‌داند ریشه این نوشیدنی پرانرژی به کجا برمی‌گردد. ماجرای تولد اسپرسو از ایتالیا آغاز شد؛ جایی که در اواخر قرن نوزدهم اولین دستگاه اسپرسو اختراع شد. این اختراع نه‌تنها روش دم‌آوری قهوه را متحول کرد، بلکه مسیر کافی‌شاپ‌های مدرن و فرهنگ نوشیدن اسپرسو را هم شکل داد. در این مقاله نگاهی کامل به تاریخچه و اهمیت اولین دستگاه اسپرسو می‌اندازیم.

بخش اول: تاریخچه و پیدایش اولین دستگاه اسپرسو

داستان تولد یک اختراع ایتالیایی

وقتی صحبت از قهوه به میان می‌آید، ایتالیا همیشه در مرکز توجه قرار دارد. اما آنچه قهوه را به شکل مدرن و امروزی‌اش رساند، اختراع اولین دستگاه اسپرسو بود. این دستگاه نقطه عطفی در تاریخ قهوه محسوب می‌شود، زیرا برای نخستین‌بار امکان تهیه قهوه‌ای غلیظ و سریع را فراهم کرد. قبل از آن، دم‌آوری قهوه فرایندی زمان‌بر بود و در کافه‌ها مشتریان مجبور بودند برای نوشیدن یک فنجان قهوه مدت زیادی صبر کنند.

آنژلو موریوندو؛ پدر دستگاه اسپرسو

مخترع اولین دستگاه اسپرسو «آنژلو موریوندو» اهل تورین ایتالیا بود. او در سال ۱۸۸۴ دستگاهی را به ثبت رساند که با استفاده از بخار آب و فشار، می‌توانست قهوه را بسیار سریع‌تر از روش‌های سنتی آماده کند. اختراع او در نمایشگاه عمومی تورین رونمایی شد و توجه بسیاری را جلب کرد. دستگاه موریوندو بیشتر شبیه یک نمونه آزمایشی بود و به تولید انبوه نرسید، اما پایه‌گذار تحولی شد که بعدها فرهنگ قهوه‌نوشی جهان را تغییر داد.

پایتخت قهوه جهان کجاست؟ اینجا بخوانید.

تفاوت دستگاه موریوندو با اسپرسوسازهای امروزی

دستگاه موریوندو از بخار برای ایجاد فشار استفاده می‌کرد و قهوه‌ای که تولید می‌شد، بیشتر شبیه قهوه غلیظ بود تا اسپرسوی مدرن. در آن زمان هنوز فناوری لازم برای ایجاد فشار ثابت ۹ بار وجود نداشت؛ چیزی که امروز برای یک اسپرسوی استاندارد ضروری است. به همین دلیل، طعم و بافت قهوه‌ای که اولین دستگاه اسپرسو تولید می‌کرد با نوشیدنی‌ای که ما امروزه به نام اسپرسو می‌شناسیم تفاوت داشت. با این حال، این دستگاه مسیر را برای پیشرفت‌های بعدی هموار کرد و الهام‌بخش مخترعان دیگر شد.

بخش دوم: تکامل دستگاه‌های اسپرسو در طول زمان

از موریوندو تا پاوُنی؛ آغاز مسیر تجاری‌سازی

بعد از آنکه «آنژلو موریوندو» در سال ۱۸۸۴ اولین دستگاه اسپرسو را معرفی کرد، این اختراع تا مدت‌ها تنها به شکل محدود و در سطح نمایشگاهی باقی ماند. اما کمی بعد، مخترعی دیگر به نام «دسیدریو پاوُنی» تصمیم گرفت این دستگاه را تکامل دهد و آن را برای استفاده روزمره و کافه‌ها آماده کند. پاوُنی در سال ۱۹۰۱ امتیاز اختراع موریوندو را خریداری کرد و دستگاهی طراحی نمود که می‌توانست به شکل عملی در کافی‌شاپ‌ها مورد استفاده قرار گیرد. این نقطه آغاز تجاری‌سازی اسپرسوساز بود.

فرهنگ کافه نشینی در ایران و جهان! اینجا بخوانید.

پیشرفت‌های فنی در طراحی دستگاه‌ها

دستگاه‌های اولیه بیشتر با بخار کار می‌کردند و فشار کافی برای تولید یک اسپرسوی کامل ایجاد نمی‌کردند. با گذشت زمان، مخترعان توانستند مکانیزم‌های جدیدی بسازند که فشار یکنواخت و بالاتری تولید کند. در دهه ۱۹۴۰، یک مخترع ایتالیایی به نام «آکیله گاژیا» سیستم پیستونی را معرفی کرد. این نوآوری باعث شد فشار تا ۹ بار افزایش یابد و همان کرمای طلایی و فوم خاص اسپرسوی مدرن شکل بگیرد. در واقع، بدون این پیشرفت، امروز ما چیزی به نام اسپرسوی کلاسیک با فوم زیبا نداشتیم.

گسترش فرهنگ اسپرسو در ایتالیا و جهان

دستگاه‌هایی که ابتدا در ایتالیا توسعه یافتند، به‌سرعت به نماد کافی‌شاپ‌ها تبدیل شدند. در نیمه قرن بیستم، کافه‌های ایتالیایی با سرو اسپرسوهای سریع و غلیظ به مکانی اجتماعی برای مردم تبدیل شدند. کمی بعد، این فرهنگ به دیگر کشورهای اروپایی مانند فرانسه و سپس به آمریکا راه یافت. برندهایی مثل لا مارزوکو، فیاما و بعدها بیزرا نقش مهمی در تکامل دستگاه‌های اسپرسو و استانداردسازی قهوه‌سازهای حرفه‌ای ایفا کردند. می‌توان گفت اگر اولین دستگاه اسپرسو ساخته نمی‌شد، دنیای قهوه امروز کاملاً متفاوت بود.

بخش سوم: اهمیت اولین دستگاه اسپرسو در فرهنگ قهوه امروز

نقش اولین دستگاه اسپرسو در شکل‌گیری کافی‌شاپ‌های مدرن

وقتی آنژلو موریوندو در اواخر قرن نوزدهم اولین دستگاه اسپرسو را طراحی کرد، شاید هرگز تصور نمی‌کرد این اختراع روزی به بخش جدانشدنی فرهنگ اجتماعی مردم تبدیل شود. دستگاه او مسیر را برای تولد کافی‌شاپ‌های مدرن هموار کرد؛ جایی که مشتریان دیگر لازم نبود برای دم‌آوری قهوه مدت‌ها منتظر بمانند. سرعت بالا و غلظت خاص اسپرسو باعث شد قهوه‌خانه‌های ایتالیایی به مکان‌های پرطرفدار برای دیدارهای دوستانه و تجاری بدل شوند و همین سنت تا امروز ادامه دارد.

مقایسه تجربه اسپرسوی سنتی و دستگاه‌های پیشرفته کنونی

با اینکه اولین دستگاه اسپرسو بیشتر یک طرح ابتدایی بود و کرما یا فوم امروزی را تولید نمی‌کرد، اما اساس تجربه‌ای را گذاشت که بعدها تکامل یافت. دستگاه‌های امروزی نه تنها فشار و دمای دقیق‌تری ارائه می‌دهند، بلکه به باریستا امکان می‌دهند عصاره‌گیری دقیق‌تری داشته باشند. امروز می‌توان اسپرسویی با عطر و طعم متعادل، کرمای طلایی و کیفیت یکنواخت تهیه کرد؛ چیزی که در زمان موریوندو بیشتر یک رویا بود. همین مقایسه نشان می‌دهد که چطور یک اختراع ساده می‌تواند نقطه شروع تحولی بزرگ باشد.

تأثیر اولین دستگاه اسپرسو بر محبوبیت جهانی قهوه

اختراع موریوندو تنها یک نوآوری فنی نبود؛ این دستگاه باعث شد قهوه به نوشیدنی‌ای جهانی و پرطرفدار تبدیل شود. در نیمه دوم قرن بیستم، موج کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای مثل استارباکس در آمریکا و اروپا، فرهنگ اسپرسو را به جهان معرفی کرد. امروزه میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا روز خود را با یک شات اسپرسو آغاز می‌کنند؛ عادتی که ریشه‌های آن به اختراع اولین دستگاه اسپرسو برمی‌گردد. بدون این اختراع، شاید قهوه هرگز به نماد پرانرژی زندگی مدرن تبدیل نمی‌شد.

نتیجه‌گیری

اختراع اولین دستگاه اسپرسو توسط آنژلو موریوندو نقطه عطفی در تاریخ قهوه بود. هرچند دستگاه او ساده و ابتدایی به نظر می‌رسید، اما الهام‌بخش مخترعانی شد که بعدها اسپرسوسازهای مدرن را توسعه دادند. امروز وقتی در کافی‌شاپ‌ها یک شات اسپرسو با کرمای طلایی سفارش می‌دهیم، در واقع میراثی از آن اختراع اولیه را تجربه می‌کنیم. می‌توان گفت بدون این دستگاه، دنیای قهوه امروز چنین گسترده و پرشور نبود.

خرید قهوه تازه برشته شده

اگر تاریخ قهوه برایتان الهام‌بخش بوده، وقت آن رسیده خودتان یک تجربه واقعی از اسپرسو داشته باشید. همین امروز قهوه تازه‌برشته و مناسب خودرا تهیه کنید و در خانه،تاریخ را دوباره زنده کنید!

همین حالا سفارش دهید

FAQ (سوالات متداول)

۱. اولین دستگاه اسپرسو چه زمانی اختراع شد؟
در سال ۱۸۸۴ توسط آنژلو موریوندو در تورین ایتالیا.

۲. اولین دستگاه اسپرسو چه تفاوتی با دستگاه‌های امروزی داشت؟
دستگاه موریوندو با بخار کار می‌کرد و فشار کافی برای تولید کرمای امروزی نداشت.

۳. چه کسی دستگاه اسپرسو را تجاری‌سازی کرد؟
«دسیدریو پاوُنی» در سال ۱۹۰۱ نسخه‌ای عملی و قابل استفاده در کافی‌شاپ‌ها تولید کرد.

۴. آکیله گاژیا چه نقشی داشت؟
او در دهه ۱۹۴۰ سیستم پیستونی را معرفی کرد که فشار ۹ بار ایجاد می‌کرد و کرمای واقعی اسپرسو را به وجود آورد.

۵. چرا اولین دستگاه اسپرسو مهم است؟
چون نقطه شروع فرهنگ اسپرسو و کافی‌شاپ‌های مدرن محسوب می‌شود.

۶. آیا دستگاه موریوندو هنوز وجود دارد؟
نسخه اصلی آن در موزه‌ها و منابع تاریخی ثبت شده اما تولید انبوه نشد.

۷. کدام کشور بیشترین سهم در تکامل اسپرسو داشته است؟
ایتالیا، به‌عنوان خاستگاه اسپرسو و مخترعان اصلی دستگاه‌ها.

۸. آیا فرهنگ اسپرسو به سرعت جهانی شد؟
ابتدا در ایتالیا و اروپا محبوب شد و سپس در نیمه قرن بیستم به آمریکا و سایر نقاط جهان راه یافت.

۹. اسپرسوی مدرن چه تفاوتی با نسخه اولیه دارد؟
امروزه اسپرسو با فشار یکنواخت ۹ بار، کرما و طعم متعادل‌تری تهیه می‌شود.

۱۰. چرا کرما در اسپرسو مهم است؟
کرما نشانه عصاره‌گیری صحیح و کیفیت بالای قهوه است و به طعم و عطر اسپرسو عمق بیشتری می‌دهد.

پیشنهاد مطالعه بیشتر:

https://hub.jhu.edu/magazine/2023/spring/jonathan-morris-coffee-expert/?utm_source=chatgpt.com

رضا جمشیدی

من یک قهوه بازم..یک معتاد به قهوه ی واقعی!